Obowiązek odśnieżania chodnika – o tym musisz pamiętać jako właściciel posesji!

Warto mieć świadomość tego, dlaczego tak istotne jest odśnieżanie chodnika. Obowiązek ten wpływa bezpośrednio na poprawę bezpieczeństwa osób, które poruszają się po terenie przylegającym do Twojej posesji. Wbrew pozorom, odpowiadasz za to, co dzieje się z tym fragmentem terenu, nawet jeśli formalnie nie należy do Ciebie. Zobowiązanie te nakłada na właściciela Art. 5 ust. 1 pkt 4 Ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w 
gminach.

Art. 5. 

1. Właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości porządku przez:

[...] 

4) uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z dróg dla pieszych położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taką drogę uznaje się wydzieloną część drogi publicznej przeznaczoną do ruchu pieszych, położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości; właściciel nieruchomości nie jest zobowiązany do uprzątnięcia drogi dla pieszych, na której jest dopuszczony płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych [...]. 

Obowiązek odśnieżania chodnika warto realizować z myślą o własnym poczuciu bezpieczeństwa i interesie publicznym. Zmrożona lub pokryta śnieżnym puchem powierzchnia jest śliska, więc stwarza ryzyko poślizgnięcia się, a także niemal uniemożliwia poruszanie się osobom z ograniczeniami w zakresie mobilności, np. chodzących o kulach lub na wózku inwalidzkim. Ciebie nie kosztuje to dużo pracy, a komuś może ułatwić dzień czy oszczędzić bolesnego urazu.

Dodatkowo zadbany chodnik przylegający do domu to wizytówka Twojej posesji. Sprawia, że budynek i jego otoczenie wyglądają na uporządkowane, a zaproszeni goście czy kurierzy docierają do Twoich drzwi bez żadnych przeszkód.

Dowiedz się też: Jak uzyskać numer domu? Krok po kroku przez formalności

Wyżej wspomniana ustawa nakłada obowiązek odśnieżania chodników na właścicieli sąsiednich posesji. Zgodnie z tym aktem prawnym do tej kategorii zalicza się nie tylko osoby dysponujące aktem własności, lecz też:

[...] współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością.

W określonych sytuacjach obowiązek ten przypada innym podmiotom, np. zarządcy drogi lub gminie. 

Definicja chodnika przylegającego do posesji

Warto zaznaczyć tutaj, że szeroko rozumiany właściciel musi uprzątać i odśnieżać chodnik tylko wtedy, gdy ten przylega do ogrodzenia domu – bezpośrednio się z nim styka. Nie jest jednak do tego zobowiązany, jeśli:

• między posesją a drogą dla pieszych znajduje się pas zieleni, rów czy parking,
• chodnik jest dopuszczony do płatnego postoju lub parkowania,
• akt prawa miejscowego ściąga ten obowiązek z jego barków,
• teren służy ludziom za chodnik, jednak w rzeczywistości jest drogą niepubliczną lub wewnętrzną alejką na terenie prywatnym czy należącym do centrum handlowego.

Kiedy obowiązek przechodzi na zarządcę drogi?

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach automatycznie wskazuje właściciela nieruchomości jako osobę, do której należy odśnieżanie chodnika. Obowiązek ten może jednak przypaść komuś innemu w określonych sytuacjach. Prezentujemy je w poniższej tabeli.

Sprawdź również: Zabezpieczenie przed zalaniem – jak ochronić dom podczas burzy i wichury?

Musisz liczyć się z konsekwencjami, jeśli zlekceważysz ten obowiązek. Odśnieżanie chodnika przy posesji to kwestia regulowana prawnie, a niedostosowanie się do obowiązujących przepisów może skutkować mandatem oraz odpowiedzialnością cywilną za wszystkie wypadki, do których dojdzie na podlegającym Ci terenie.

Mandat od straży miejskiej

W okresie zimowym straż miejska ma prawo kontrolować, czy właściciele nieruchomości realizują obowiązek odśnieżania chodnika. Wszelkie nieprawidłowości w tym zakresie zostają odnotowane, a przyłapana na nich osoba może spotkać się z karą zgodnie z Art. 117. Ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń:

Art. 117. 

• 1. Kto, mając obowiązek utrzymania czystości i porządku w obrębie nieruchomości, nie wykonuje swoich obowiązków lub nie stosuje się do wskazań i nakazów wydanych przez właściwe organy w celu zabezpieczenia należytego stanu sanitarnego i zwalczania chorób zakaźnych, podlega karze grzywny do 1500 złotych albo karze nagany.

O ile jedna taka sytuacja może skończyć się na pouczeniu, o tyle przy kolejnej przyjdzie Ci już zapłacić finansowo za swój błąd. 

Odpowiedzialność za wypadki

Właściciel nieruchomości musi realizować obowiązek odśnieżania chodników z myślą o tym, by uniknąć odpowiedzialności cywilnej za zdarzenia, do których doszło wskutek zaniechania tego działania. Mowa tu o sytuacjach, w których ktoś poślizgnie się na tym terenie i dozna jakiejś szkody osobowej (np. złamana ręka czy noga) lub rzeczowej (np. uszkodzony telefon, który upadł na ziemię przy wypadku).

Taka osoba ma prawo domagać się odszkodowania od osoby, która doprowadziła do powstania szkody. O ile chodnik nie podlega innemu podmiotowi, jesteś to Ty. 

Warto mieć na uwadze to, że finansowe skutki takich szkód opiewają często na znacznie wyższe kwoty niż myślisz. Wystarczy tylko przytoczyć kilka przykładów z polskiego sądownictwa.

Biorąc pod uwagę te kwoty, obowiązek odśnieżania chodnika może wydawać się mało uciążliwy. Choć wymaga trochę wysiłku i regularności, oszczędzi Ci dużego wydatku, a osobie poszkodowanej komplikacji życiowych trwających znacznie dłużej niż sam pobyt w szpitalu.

Sprawdź także: Czy piorunochron jest obowiązkowy? Sprawdź, jak się zabezpieczyć na wypadek burzy

Usuwanie śniegu i lodu okaże się mniej uciążliwą czynnością niż przypuszczasz, o ile zastosujesz odpowiednie techniki. Pamiętaj, że Twoje działanie nie może działać destrukcyjnie ani na środowisko naturalne, ani na sam chodnik czy jego elementy. W związku z tym Twojej uwadze polecamy następujące sposoby do wypróbowania w sezonie zimowym.

• Pracę warto rozpocząć zawsze od metody mechanicznej. Odśnieżanie łopatą lub pługiem z szeroką częścią roboczą przyspieszy usuwanie śniegu. Zadbaj o to, aby miały plastikowy rant, aby nie rysować chodnika. Przy cienkiej warstwie uporasz się z zadaniem nawet przy użyciu zwykłej miotły ulicznej.
• Po pozbyciu się powłoki śniegu, możesz zadbać o zmniejszenie śliskości podłoża, posypując je piaskiem lub żwirem o gradacji 0–2 mm. Powłoka może być stosunkowo cienka (100–200 g/m²), a i tak spełni swoją funkcję. 
• Gdy problem jest bardziej zaawansowany, możesz wdrożyć bardziej inwazyjne rozwiązania, które pomogą opanować sytuację. Za pomocą łomu lub skrobaka ostrożnie odłupiesz grube kawałki lodu, a posypanie chlorkiem magnezu (MgCl₂) pomoże w zmiękczeniu go na tyle, by dał się łatwo usunąć. Środek ten wykazuje skuteczność przy temperaturze zewnętrznej do –15/–20°C.
• Przy mniejszym mrozie możesz zastąpić go octanem wapniowo-magnezowym, który działa łagodniej i w jeszcze mniejszym stopniu wpływa na środowisko naturalne.

Uważaj przy tym na popularne metody, których zastosowanie niesie za sobą pewne zagrożenia. Mowa tu, chociażby o używaniu soli kuchennej lub drogowej. Choć skutecznie rozpuszczą lód i śnieg, wnikną w grunt i doprowadzą do jego zasolenia. To z kolei może doprowadzić do przypalania roślinności, degradacji mikroorganizmów glebowych i zanieczyszczenia wód opadowych w kanalizacji deszczowej. Sól powoduje również podrażnienia na opuszkach łap psów i niszczy nawierzchnię z betonu lub kostki.

Uważaj również na to, by nie wyrzucać pryzm zebranego śniegu na jezdnię, gdzie mogą stwarzać zagrożenie dla uczestników ruchu drogowego. Składuj je na własnym terenie, a jeśli problem jest poważny i brakuje Ci miejsca – spróbuj porozumieć się z gminą lub zamów odbiór odpadów na własną rękę.

Właściciel nieruchomości może zapewnić sobie większą ochronę na różne sposoby, w tym poprzez zakup ubezpieczenia mienia od pożaru i innych zdarzeń losowych. Mając je, możesz liczyć na odszkodowanie, jeśli w okresie ochrony ubezpieczeniowej dojdzie do szkody wskutek określonych zdarzeń, jak np. silny wiatr, grad, pękanie mrozowe, deszcz, napór śniegu czy upadek drzew i masztów. Wybierając ubezpieczenie mienia od wszystkich zdarzeń, poza wyjątkami wyłączonymi z ochrony, zyskujesz z kolei ochronę od finansowych skutków wszystkich zdarzeń poza tymi, które zostały z niej wyłączone.

W kontekście szkód powstałych na oblodzonym chodniku przydatne może okazać się również 
ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym. Jego zakup oznacza, że LINK4 pokryje finansowe skutki szkód wyrządzone osobom trzecim, za które odpowiadasz prawnie i do których powstania doszło na skutek:

• posiadania i użytkowania domu jednorodzinnego,
• wykonywania czynności życia prywatnego.

Zobacz również: Przegląd kominiarski – co ile trzeba go robić i dlaczego?

Obowiązek odśnieżanie chodnika przy posesji dotyczy każdego, którego ogrodzenie styka się z nim bezpośrednio. Choć nie każdy jest świadomy tego, że utrzymanie go w czystości spoczywa na jego barkach, niewiedza może słono kosztować. Jeśli spotkasz się z kontrolą ze strony straży miejskiej, skończy się to naganą lub mandatem. Jeśli jednak ktoś dozna uszczerbku na zdrowiu po poślizgnięciu się na chodniku będącym pod Twoją opieką, odszkodowanie może sięgnąć nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Spokój ducha zapewni Ci regularne odśnieżanie i odladzanie chodnika, a ochronę zwiększy zakup ubezpieczenia domu. Sprawdź jego cenę w LINK4 w dogodny sposób: w kalkulatorze online, na infolinii 22 444 44 23 lub odwiedź agenta współpracującego z LINK4.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Zobacz też: Ubezpieczenie domu mieszkania Strzelce Opolskie, Ubezpieczenie domu mieszkania Suwałki

Czy muszę odśnieżać chodnik, jeśli moja posesja jest niezamieszkana?

Tak. Obowiązek ten wynika z faktu bycia właścicielem, a nie z zamieszkania. Jeśli nie bywasz na miejscu, zorganizuj zewnętrzne wsparcie w postaci uczynnego sąsiada, dozorcy albo firmy porządkowej. Z myślą o własnym poczuciu bezpieczeństwa ustaw stały harmonogram i rób zdjęcia po odśnieżaniu – zyskasz dowód, jeśli ktoś zarzuci Ci niedopełnienie obowiązków.

Do której godziny należy usunąć śnieg, który spadł w nocy?

Ustawodawca nie narzuca żadnej konkretnej godziny osobom prywatnym dbającym o chodnik przy posesji. Wystarczy zrobić to niezwłocznie rano i być na bieżąco przy intensywnych opadach. Dzięki temu chodnik będzie stale dostępny dla ruchu pieszego. Warto jednak sprawdzić akty prawa miejscowego, które mogą precyzować tę kwestię.

Czy mogę składować śnieg z chodnika na trawniku miejskim?

Zwykle nie jest to dopuszczalne, chyba że umowa z gminą nakłada na nią obowiązek odbioru takich odpadów. Śnieg odkładaj zatem na własnym terenie i tak, by nie zasłaniał widoczności, hydrantów, studzienek ani przejścia. 

Kto odpowiada za sople lodu zwisające z dachu?

Właściciel lub zarządca, który ma obowiązek dbać o bezpieczeństwo osób przechodzących przy budynku. Aby nie doprowadzić do groźnego w skutkach zdarzenia, usuń sople niezwłocznie, odgrodź teren taśmą i w razie potrzeby wezwij ekipę z uprawnieniami wysokościowymi. Pamiętaj również o tym, że drożne rynny i poprawna izolacja dachu ograniczą powstawanie sopli w przyszłości, oszczędzając Ci tym samym wysiłku.

Czy mogę zlecić odśnieżanie wyspecjalizowanej firmie?

Jak najbardziej, jest to rozwiązanie wygodne i w pełni zgodne z prawem. Pamiętaj jednak, że ostatecznie odpowiedzialność za stan chodnika wciąż spoczywa na Tobie. Wszelkie niedopatrzenia i nieprawidłowości wiążą się zatem konsekwencjami dla Ciebie, chyba że umowa z podmiotem realizującym tę usługę wskazuje inaczej.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach:
   https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19961320622
2. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń:
   https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19710120114
3. Orzeczenie Sądu Okręgowego w Warszawie XXV Wydział Cywilny (sygn. akt XXV C 980/18):
   https://orzeczenia.warszawa.so.gov.pl/content/$N/154505000007503_XXV_C_000980_2018_Uz_2020-02-17_002
4. Orzeczenie Sądu Okręgowego w Łodzi II Wydział Cywilny (sygn. akt II C 372/18):
   https://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/152510000001003_II_C_000372_2018_Uz_2021-04-19_001
5. Orzeczenie Sądu Okręgowego w Golubiu-Dobrzyniu I Wydział Cywilny (sygn. akt I C 331/20):
   https://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/151025250000503_I_C_000331_2020_Uz_2022-02-03_001