Zakaz wyprzedzania ciężarówek: wszystko, co musisz wiedzieć!

Szczegółowe przepisy dotyczące zakazu wyprzedzania przez ciężarówki w Polsce zostały wprowadzone w nowelizacji ustawy z dnia 26 maja 2023 roku, która weszła w życie 1 lipca 2023 roku. Oto kluczowe elementy tych przepisów:

• Kogo dotyczy zakaz wyprzedzania przez samochody ciężarowe: Obowiązuje on pojazdy ciężarowe kategorii N2 (o masie całkowitej od 3,5 do 12 ton) i N3 (o masie całkowitej powyżej 12 ton), a także zespoły pojazdów o długości ponad 7 metrów, co obejmuje auta osobowe z przyczepą spełniające te kryteria​​.
• Obowiązujące drogi: Jeżeli zastanawiasz się, czy TIRy mogą wyprzedzać na autostradzie, odpowiedź brzmi – nie. Zakaz wyprzedzania dla ciężarówek obowiązuje na autostradach oraz drogach ekspresowych wyposażonych tylko w dwa pasy ruchu w danym kierunku.
• Wyjątki od zakazu: Nie obowiązuje zakaz wyprzedzania, gdy droga szybkiego ruchu składa się z co najmniej trzech pasów ruchu w tym samym kierunku, przy czym wyprzedzanie powinno odbywać się drugim pasem od prawej strony. Ponadto zakaz nie obowiązuje, gdy poprzedzający pojazd ciężarowy porusza się z prędkością znacznie mniejszą niż dopuszczalna dla pojazdów kategorii N2 lub N3 obowiązującej na danej drodze, przy czym różnica ta powinna wynieść przynajmniej 10 km/h. Zakaz nie dotyczy również wyprzedzania pojazdów wykonujących na drodze prace porządkowe, remontowe lub modernizacyjne​​, wysyłających żółte sygnały błyskowe.

Te przepisy mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa i płynności ruchu na drogach szybkiego ruchu w Polsce.

Na drogach szybkiego ruchu często umieszczone są znaki zakazu wyprzedzania, które dodatkowo w czytelny i jednoznaczny sposób informują kierowców o zakazie

Chociaż przepis regulujący wyprzedzanie TIRów na autostradzie i drogach ekspresowych dotyczy głównie kierowców ciężarówek, kierowcy pojazdów osobowych również powinni zachować szczególną ostrożność podczas wyprzedzania tych dużych pojazdów. 

Wyprzedzanie ciężarówek, zwłaszcza na drogach szybkiego ruchu, wymaga przestrzegania kilku ważnych zasad bezpieczeństwa:

• Pamiętaj o zachowaniu odpowiedniego odstępu od ciężarówki, zarówno przed rozpoczęciem manewru, jak i po jego zakończeniu, aby zapewnić sobie czas i przestrzeń na bezpieczne wykonanie tego manewru. 
• Koniecznie zasygnalizuj zamiar wyprzedzania i powrotu na poprzedni pas ruchu. 
• Staraj się dokładnie ocenić warunki panujące na drodze – unikaj wyprzedzania w sytuacjach niebezpiecznych takich jak złe warunki pogodowe, przy ograniczonej widoczności czy podczas bardzo intensywnego ruchu drogowego. 

Jako kierowca auta osobowego, musisz mieć świadomość, chociażby ograniczonej widoczności i rozległych martwych pól, które mogę utrudniać kierowcom pojazdów ciężarowych zauważenie Cię na drodze. Dodatkowo droga hamowania auta ciężarowego w porównaniu z autem osobowym jest znacznie wydłużona.

Pamiętanie o tych kilku zasadach i ograniczeniach skutecznie pozwoli Ci zwiększyć Twoje bezpieczeństwo podczas wyprzedzenia kierowców ciężarówek, jednocześnie przyczyniając się do zwiększenia płynności ruchu, minimalizując jednocześnie ryzyko wypadków i zatorów drogowych.

Sprawdź również: Zgłoszenie sprzedaży samochodu krok po kroku

Pamiętaj o zachowaniu odpowiedniego odstępu między samochodami na autostradzie

Innym istotnym przepisem kodeksu drogowego, który ma bezpośrednie przełożenie zarówno na bezpieczeństwo poruszania się po drogach szybkiego ruchu, jak i na płynność ruchu na tego typu trasach jest zasada dotycząca zachowania odstępów między pojazdami.

W Polsce przepisy dotyczące zachowania odpowiednich odstępów między pojazdami na autostradach są jasno określone. Zgodnie z art. 1 pkt. 3 ustawy z 25 lutego 2021 roku o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym, odstęp między pojazdami wyrażony w metrach powinien być nie mniejszy niż połowa liczby określającej prędkość pojazdu, wyrażonej w kilometrach na godzinę​​.

Oznacza to, że kierowca jadący z prędkością 100 km/h powinien zachować odstęp co najmniej 50 metrów od pojazdu jadącego przed nim, podczas gdy przy prędkości 120 km/h odstęp powinien wynosić co najmniej 60 metrów, a przy 140 km/h — co najmniej 70 metrów. 

Obowiązek zachowania minimalnego odstępu obowiązuje na autostradach i drogach ekspresowych, ale nie jest stosowany podczas manewru wyprzedzania​​.

Kierowcy są zobowiązani do przestrzegania tych przepisów w celu zapewnienia bezpieczeństwa i płynności ruchu drogowego. Niedostosowanie się do tych zasad może zwiększać ryzyko kolizji, szczególnie w sytuacjach nagłego hamowania lub innych nieprzewidzianych manewrów na drodze. Zachowanie odpowiedniego odstępu daje kierowcom więcej czasu na reakcję i zmniejsza prawdopodobieństwo wypadków.

Naruszenie przepisów dotyczących wyprzedzania ciężarówek na autostradach oraz drogach ekspresowych w Polsce wiąże się z konkretnymi konsekwencjami prawnymi, mającymi na celu wzmocnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Konsekwencje te obejmują mandaty oraz punkty karne, które są przyznawane zależnie od skali naruszenia przepisów:

• Mandat za wyprzedzanie pojazdem ciężarowym: Kierowca ciężarówki, który wyprzedza na drodze szybkiego ruchu, może zostać ukarany mandatem w wysokości 1000 zł oraz otrzymać 6 lub 8 punktów karnych, w zależności od sytuacji.

Zakaz wyprzedzania dla TIRów – różne scenariusze kar: 

Kary za złamanie zakazu wyprzedzania dla ciężarówek różnią się w zależności od sytuacji. Zgodnie z obowiązującym na wrzesień 2025 roku taryfikatorem mandatów i punktów karnych:

• 1000 zł i 6 punktów karnych, gdy zakaz zostanie złamany na drodze z co najmniej trzema pasami ruchu w jednym kierunku, a pojazd wyprzedzający nie trzyma się dwóch skrajnie prawych pasów ruchu.
• 1000 zł i 8 punktów karnych, gdy zakaz zostanie złamany na drodze z dwoma pasami ruchu w jednym kierunku.
• 500 zł mandatu za niedostosowanie się do jazdy wyłącznie dwoma pasami ruchu położonymi blisko prawej krawędzi jezdni.

W przypadku, gdy kierowca dopuści się tego samego wykroczenia po raz drugi w ciągu dwóch lat, zostanie uznany za recydywistę i kolejny mandat za złamany zakaz wyprzedzania się ciężarówek, wzrośnie dwukrotnie​​.

Kary za to wykroczenie mają na celu zniechęcenie kierowców samochodów ciężarowych do łamania przepisów i uczestniczenia w tak zwanych “wyścigach słoni” – czyli wyprzedzania się samochodów ciężarowych.

Chociaż podróże po autostradach pozwalają na w miarę sprawne i bezpieczne pokonywanie setek kilometrów, również na tych trasach zdarzają się nieoczekiwane awarie oraz wypadki. 

Pod żadnym pozorem nie wjeżdżaj na drogę publiczną, jeżeli nie posiadasz ważnego, obowiązkowego ubezpieczenia OC. Chroni Cię ono przed poniesieniem ogromnych kosztów w przypadku, gdy to Ty spowodujesz jakiekolwiek zdarzenie drogowe. 

Jeśli na co dzień jesteś zawodowym kierowcą ciężarówki, a prywatnie posiadasz również samochód osobowy, to pamiętaj, że on także powinien posiadać ważne OC. Zaniedbanie w tym zakresie grozi poważnymi konsekwencjami finansowymi.

Niemniej jednak dobrym pomysłem jest posiadanie także dodatkowego ubezpieczenia Assistance, dzięki któremu możesz podróżować, nie martwiąc się konsekwencjami niespodziewanych awarii, które mogą przydarzyć się na trasie – przebita opona, brak paliwa, czy odmawiająca posłuszeństwa jednostka napędowa. 

Zależnie od wybranego wariantu ubezpieczenia w LINK4 Twój pojazd zostanie odholowany w wyznaczone przez Ciebie miejsce albo, jeżeli tylko będzie to możliwe, naprawiony na miejscu wystąpienia awarii. 

W przypadku wypadku lub kradzieży dzięki wykupieniu Assistance otrzymasz samochód zastępczy. 

Dowiedz się więcej: Auto assistance na wakacje. Czy warto je kupić?

1 wypadek na autostradzie dziennie w 2024

Według danych Komendy Głównej Policji na polskich autostradach doszło w 2024 roku do 337 wypadków, w których 64 osoby zginęły, a 510 zostało rannych. Statystyki te świadczą o tym, że niemal codziennie na polskich drogach szybkiego ruchu dochodzi do wypadku. Wystarczy chwila nieuwagi, aby spowodować kolizję na drodze.

Warto więc ubezpieczyć samochód w zakresie AC. Ubezpieczenie AC w LINK4 występuje w formule All Risks, co oznacza, że ma zastosowanie do wszystkich zdarzeń, poza tymi wyłączonymi w OWU.

Możesz także zdecydować się na ubezpieczenie NNW, które pozwoli Tobie oraz Twoim pasażerom otrzymać odszkodowanie w razie doznania uszczerbku na zdrowiu w wypadku. 

Razem z NNW w LINK4 możesz również kupić ubezpieczenie Wracaj do zdrowia, które zapewni Ci po nieszczęśliwym wypadku dostęp do:

• lekarzy specjalistów, 
• rehabilitacji ambulatoryjnej,
• wybranych badań i zabiegów ambulatoryjnych,
• diagnostyki RTG, USG, CT i MRI.

Nowe przepisy dotyczące zakazu wyprzedzania ciężarówek, które weszły w życie w Polsce w lipcu 2023 roku, mają kluczowe znaczenie dla poprawy bezpieczeństwa na drogach.

Przepisy te dotyczą kierowców pojazdów ciężarowych oraz zespołów pojazdów o długości powyżej 7 metrów. Za ich naruszenie przewidziane są surowe kary, w tym mandat w wysokości 1000 złotych oraz punkty karne, które mogą sięgać nawet 8 punktów, a w przypadku ponownego złamania zakazu w ciągu 2 lat kara finansowa ulega podwojeniu. 

Przestrzeganie tych zasad oraz zachowanie ostrożności podczas wyprzedzania są elementami niezbędnymi do zapewnienia bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego, oraz możliwie płynnej jazdy na drogach szybkiego ruchu. 

Jako kierowca samochodu osobowego pamiętaj, że w Twoim przypadku wyprzedzanie samochodów ciężarowych na autostradzie jest w pełni dozwolone – chyba że zostało to zakazane na danym odcinku, o czym powinny informować Cię stosowne oznaczenia pionowe. 

Wyprzedzając pojazd ciężarowy, pamiętaj jednak o zachowaniu szczególnej ostrożności oraz miej świadomość tego, że kierowca auta ciężarowego ma dość mocno ograniczoną widoczność przez rozległe martwe pola widoczności znajdujące się dookoła jego pojazdu. 

Pamiętaj, że każdy samochód zarejestrowany w Polsce musi posiadać ważne ubezpieczenie OC. 

Aby poznać wysokość składki za wybrane ubezpieczenie, skorzystaj z Kalkulatora online. Tu w kilka chwil sfinalizujesz transakcję. Ubezpieczenie możesz kupić także telefonicznie – zadzwoń pod numer 22 444 44 23 – lub stacjonarnie u agenta współpracującego z LINK4 

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Sprawdź też: Ubezpieczenie OC Kraków, OC Volkswagen

Od kiedy zakaz wyprzedzania ciężarówek?

W Polsce wprowadzono zakaz wyprzedzania dla ciężarówek na wszystkich autostradach i drogach ekspresowych, który zaczął obowiązywać od 1 lipca 2023 roku. Zakaz ten dotyczy pojazdów kategorii N2 (DMC od 3,5 do 12 ton) oraz N3 (DMC powyżej 12 ton).

Istnieją jednak wyjątki od tego zakazu, na przykład wyprzedzanie jest możliwe, gdy wyprzedzany pojazd wykonuje na drodze prace i wysyła żółte sygnały błyskowe​​. Manewr wyprzedzania jest też dozwolony na drogach szybkiego ruchu z przynajmniej trzema pasami ruchu w jednym kierunku, przy czym wyprzedzanie powinno odbywać się drugim pasem od prawej strony.

Gdzie nie wolno wyprzedzać ciężarówką?

W Polsce ciężarówki nie mogą wyprzedzać na autostradach i drogach ekspresowych, zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 lipca 2023 roku. Ponadto zakaz wyprzedzania dotyczy miejsc z ograniczoną widocznością, jak zakręty czy wzniesienia, oraz sytuacji niebezpiecznych, do których zalicza się m.in. występowanie złych warunków atmosferycznych. Dodatkowo znaki drogowe mogą nakładać ograniczenia na wyprzedzanie przez ciężarówki, co wymaga uwagi kierowców do oznakowania drogowego i przestrzegania przepisów ruchu drogowego.

Ile wynosi mandat dla kierowcy ciężarówki za wyprzedzanie w miejscu niedozwolonym?

Mandat za złamanie zakazu wyprzedzania przez pojazd ciężarowy na drogach szybkiego ruchu w Polsce, obowiązującego od 1 lipca 2023 roku, jest uzależniony od konkretnych okoliczności. W sytuacji, gdy pojazd ciężarowy lub zespół pojazdów o długości powyżej 7 metrów wyprzedza na drodze szybkiego ruchu z przynajmniej trzema pasami ruchu w jednym kierunku i nie trzyma się dwóch skrajnie prawych pasów, kierowca może zostać ukarany mandatem w wysokości 1000 złotych i otrzymać 6 punktów karnych. Jeżeli natomiast złamanie zakazu wyprzedzania przez pojazd ciężarowy nastąpi na drodze szybkiego ruchu z dwoma pasami ruchu w jednym kierunku, kara wynosi 1000 złotych i 8 punktów karnych​​​​.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, oraz niektórych innych ustaw, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230001193/T/D20231193L.pdf?partner_id=494
2. Ustawa z dnia 25 lutego 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210000463/O/D20210463.pdf
3. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210002484/O/D20212484.pdf
4. https://statystyka.policja.pl/st/ruch-drogowy/76562,Wypadki-drogowe-raporty-roczne.html