Podsterowność i nadsterowność. Co to jest i jak je rozpoznać?

Być może słyszałeś już o tym, że dany wóz jest nadsterowny lub podsterowny. Jeśli niewiele mówią Ci tego typu stwierdzenia, to znak, że jesteś we właściwym miejscu. Poniżej znajdziesz opis obu tych zjawisk, dzięki któremu zrozumiesz istotę wspomnianych zagadnień.

Nadsterowność samochodu (poślizg nadsterowny)

Nadsterowny samochód to taki, którego przednia oś ma większą przyczepność niż tylna. Powstała różnica sprawia, że tylna część pojazdu zostaje wyrzucona z zakrętu. Oznacza to, że ucieka ona na zewnątrz zakrętu, czyli sprawia, że auto obraca się wokół własnej osi. To zjawisko częściej występuje w wozach z napędem na tylną oś i może skutkować utratą przyczepności oraz trudnościami w wyprowadzeniu go z poślizgu. 

Nadsterowność samochodu może być szczególnie niebezpieczna na śliskiej nawierzchni, przy dużej prędkości lub podczas nagłego omijania przeszkody. 

Podsterowność samochodu (poślizg podsterowny)

W przypadku podsterowności chodzi o zjawisko, które jest odpowiedzialne za wyjeżdżanie przedniej części auta z zakrętu (zwłaszcza w czasie pokonywania zakrętu). Zazwyczaj pojawia się ono w momencie, gdy przednie koła, wchodzące w zakręt, nie mają wystarczającej przyczepności. W rezultacie prowadzi to do zwiększenia kąta poślizgu. 

W efekcie tor jazdy prostuje się mimo skręconych kół, a auto nie reaguje prawidłowo na ruchy kierownicą. Podsterowność częściej występuje w pojazdach z napędem na przednią oś i może prowadzić do znacznego pogorszenia kontroli nad wozem, zwłaszcza na mokrej lub oblodzonej nawierzchni.

Zobacz także: Hydrołapa, czyli hydrauliczny ręczny. Do czego służy?

Podsterowność i nadsterowność – jakie są różnice?

Skoro wiesz już, czy jest nadsterowność i podsterowność, czas zastanowić się nad tym, w jaki sposób poradzić sobie z tymi zjawiskami. 

Poślizg nadsterowny – jak sobie z nim poradzić?

Celem Twoich działań powinno być zwiększenie przyczepności tyłu pojazdu pojazdu lub zmniejszenia przyczepności przedniej osi. Jeśli uda Ci się doprowadzić do takiej sytuacji, samochód zacznie zachowywać się neutralnie i będziesz mógł kontynuować bezpieczną jazdę. Oto kilka sposobów na nadsterowność:

• stabilizatory – ich użycie polega na zmniejszeniu średnicy tylnego stabilizatora lub zwiększeniu średnicy przedniego;
• dystanse – w przypadku, gdy szerokość przedniej osi będzie większa niż tylnej, zmniejszy się automatycznie przyczepność przednich kół. To z kolei ograniczy nadsterowność poprzez doprowadzenie do wystąpienia podsterowności. Wadą tej metody jest jednak spowolnienie reakcji pojazdu na ruch kierownicą;
• opony – jeśli doszło do nadsterowności, to tylna opona posiada po rozgrzaniu niższą temperaturę niż przednia i występuje zjawisko nadsterowności. Możesz je ograniczyć poprzez zmniejszenie ciśnienia w przednim ogumieniu;
• amortyzatory – dobrą metodą na wspomniany problem jest niewielkie zmiękczenie tylnych amortyzatorów lub zwiększenie twardości przednich. Wybór należy do Ciebie.

Istotne znaczenie w przypadku nadsterowności mają przyczepność opon i twardość tłumienia amortyzatorów. W niektórych sytuacjach skuteczna może być również zmiana kąta nachylenia kół tylnej osi, szczególnie w codziennej jeździe po oblodzonej nawierzchni. Zastosowanie dystansów czy zmiana średnicy tylnego stabilizatora może ograniczyć efekt nadsterowności, ale należy to robić ostrożnie – niewłaściwe ustawienia mogą wpłynąć na niestabilne zachowanie samochodu.

Poślizg podsterowny – jak sobie z nim poradzić?

Aby zmniejszyć podsterowność trzeba zadbać o odzyskanie przyczepności przednich kół i powrót do właściwego toru jazdy. Zbyt gwałtowne ruchy kierownicą lub mocniejsze przyspieszanie mogą skutkować zwiększeniem kąta poślizgu i pogorszeniem sytuacji. Najczęściej pomaga zmniejszenie ciśnienia w przednich oponach oraz regulacja sztywności stabilizatora – zmiana średnicy przedniego stabilizatora lub zwiększenie twardości tylnego. W skrajnych przypadkach dobrym rozwiązaniem mogą być miękkie amortyzatory lub zmiana ustawienia kół przedniej osi.

Wyobraź sobie taką sytuację: wjeżdżasz z dużą prędkością w zakręt, słyszysz pisk opon i widzisz, że tor jazdy Twojego samochodu nie jest taki, jaki powinien. W takiej sytuacji najgorsze co możesz zrobić to pogłębienie kąta skrętu kierownicą. Tylko pogorszysz sprawę i spowodujesz, że koła będą kręcić się jeszcze intensywniej, a podsterowność znacznie się zwiększy. Przykładem dobrego zachowania jest delikatne zmniejszenie nacisku na pedał gazu oraz o wiele mniejsze wychylenie kierownicy. 

Twoim głównym zadaniem w walce z podsterownością powinno być to, żeby znaleźć się jak najdalej od granicy przyczepności ogumienia. Możesz to uzyskać poprzez:

• regularną kontrolę ciśnienia w oponach oraz ich stanu;
• inwestycję w ich lepszy model (jeśli lubisz jeździć blisko granicy przyczepności);
• zmniejszenie średnicy przedniego stabilizatora;
• zwiększenie średnicy tylnego stabilizatora.

Dobrymi praktykami w przypadku podsterowności jest również zwrócenie uwagi na:

• kąt nachylenia kół względem podłoża – w przypadku, gdy zauważasz podsterowność przy niskich prędkościach, zwróć uwagę na zwiększenie pochylenia przedniego ogumienia. Możesz to osiągnąć poprzez obniżenie przodu pojazdu;
• dystanse – zminimalizuj rozstaw kół przedniej osi w stosunku do osi tylnej. Wadą tego rozwiązania jest jednak nieco bardziej chaotyczna reakcja samochodu na ruchy kierownicą; 
• opony – zmniejsz ciśnienie w przednich kołach;
• amortyzatory – z podsterownością nasilającą się przy niskich prędkościach mogą Ci pomóc miękkie amortyzatory przedniej osi lub sztywniejsze na tyle.

Niektórzy producenci aut stosują już w nich specjalne systemy kontroli stabilności, które mają za zadanie pomóc kierowcom w radzeniu sobie ze skutkami wystąpienia podsterowności. Chodzi o:

• ESP – Mercedes i Audi;
• DSC – BMW;
• PSM – Porsche.

Systemy wyhamowują koła i niwelują problem przekroczenia granicy przyczepności. 

Zjawiska nadsterowności i podsterowności są wykorzystywane w sporcie znanym jako drifting. Jest to dyscyplina, która ma na celu jazdę bokiem w kontrolowanym przez prowadzącego pojazd poślizgu. Samochody do tego przeznaczone muszą być wyposażone w specjalnie przystosowany tylny napęd. Co ciekawe nie ma wymaganej minimalnej liczby koni mechanicznych, które pozwalają danemu wozowi na skuteczny drift. 

W tego typu jeździe wykorzystuje się technikę opartą o celowe wprowadzanie samochodu w poślizg nadsterowny. Liczy się tu nie tylko prędkość, ale także umiejętności kierowcy w kontrolowaniu zachowania samochodu w skrajnych przypadkach, np. na mokrej lub oblodzonej nawierzchni. Tu wymagana jest lekka praca kierownicy, szybka reakcja na zmiany toru jazdy i znajomość granicy przyczepności.

Wyścigi zazwyczaj odbywają się na zamkniętych torach lub specjalnie przystosowanych do tego miejscach. Trzeba bowiem mieć na uwadze, że drifting to sport ekstremalny, który bardzo łatwo może wymknąć się spod kontroli. Gdyby więc auta ścigały się po publicznych drogach, istniałoby ryzyko doprowadzenia do groźnego wypadku z udziałem innych uczestników ruchu. 

Drifting to bardzo trudny sport, który wymaga od zawodnika wielu wyrzeczeń oraz konsekwencji w treningu. Jazda różni się znacznie od tego, co znamy z wyścigów typu timeattack czy na ćwierć mili. W driftingu nie liczy się tak bardzo czas przejazdu, ale jego technika i spektakularność. Sędziowie oceniają umiejętności kierowcy oraz wiedzę, jak wyjść z poślizgu i kontrolować jego przebieg. 

Jak widzisz podsterowność i nadsterowność to nie tylko problematyczne zjawiska. Istnieją bowiem kierowcy, którzy celowo wykorzystują je do uprawiania swojej dyscypliny sportowej. 

Przeczytaj również: Drgania kierownicy przy hamowaniu. Przyczyny i jak je wyeliminować

Jak już wspominaliśmy wyżej, nadsterowność i podsterowność mogą być niebezpieczne, jeśli wystąpią podczas jazdy kierowcy, który nie jest na nie przygotowany. Z tego tekstu powinieneś zapamiętać, że:

• nadsterowność pojawia się, gdy przednia oś ma większą przyczepność niż tylna;
• podsterowność pojawia się, gdy przednie koła tracą przyczepność z podłożem podczas wykonywania zakrętu;
• niektóre marki samochodów (BMW, Audi, Porsche) wprowadzają systemy kontroli stabilności;
• tylko wiedza o przyczynach powstawania nadsterowności i podsterowności oraz dobre nawyki pomogą Ci przeciwdziałać ich występowaniu.

Pamiętaj, że każde auto zarejestrowane w Polsce, musi posiadać ważne OC. Wykupisz je w kilka chwil w LINK4! Zarówno dla nowych pojazdów prosto z salonu, jak i tych z drugiej ręki. Sprawdź kalkulator dostępny na naszej stronie, aby obliczyć wysokość składki i dowiedz się, ile zapłacisz za ubezpieczenie swojego pojazdu. 

Ubezpieczenie w LINK4 możesz wykupić na 3 sposoby:

• online – wykupując ubezpieczenie przez nasz kalkulator, 
• telefonicznie – dzwoniąc pod numer 22 444 44 23, 
• stacjonarnie – u agenta współpracującego z LINK4. 

Sprawdź również dodatkowe ubezpieczenia, jak AC, czy NNW.

NNW zapewni Ci odszkodowanie:

• w przypadku uszkodzenia ciała i uszczerbku na zdrowiu, który był następstwem wypadku komunikacyjnego pojazdu wskazanego w umowie ubezpieczenia;
• rodzinie osoby, która zginęła w wypadku komunikacyjnym;
• w razie nieszczęśliwego wypadku powstałego przy wsiadaniu, wysiadaniu, postoju czy załadunku pojazdu objętego ubezpieczeniem;
• w razie hospitalizacji, konieczności zakupu leków i środków opatrunkowych, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych (będących następsytwem nieszczęśliwego wypadku komunikacyjnego).

Ochrona z NNW w LINK4, obejmuje kierowcę oraz pasażerów do wysokości sumy ubezpieczenia. Z tej dodatkowej ochrony możesz korzystać bez ograniczeń terytorialnych.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Czym się różni podsterowność od nadsterowności?

Podsterowność to utrata przyczepności przednich kół, natomiast nadsterowność – tylnych. Efektem pierwszego zagadnienia jest prostowanie toru jazdy, a drugiego – obrót tyłu pojazdu na zewnątrz zakrętu.

Kiedy samochód jest nadsterowny?

Gdy tylna oś ma mniejszą przyczepność niż przednia – szczególnie w autach z napędem na tył lub przy gwałtownych manewrach.

Jak opanować podsterowność?

Należy lekko zdjąć nogę z pedału gazu i nie dokręcać kierownicy. Pomocne mogą być także modyfikacje zawieszenia i dobranie odpowiedniego ogumienia.

Jak nie wpaść w poślizg?

Dostosuj prędkość do warunków, kontroluj stan i ciśnienie opon oraz unikaj gwałtownych ruchów kierownicą. W zimie stosuj ogumienie sezonowe i ogranicz ostre hamowanie.