Jesień w górach. Jak spędzić ten czas?

Ukształtowanie terenu w Polsce jest niezwykle korzystne dla osób, które kochają góry. Zajmują one niemal całą południową część kraju i dzielą się na trzy główne łańcuchy – Sudety, Karpaty i Góry Świętokrzyskie – wśród których można wyróżnić mniejsze pasma. Poniżej przedstawiamy kilka propozycji, które mogą sprawdzić się szczególnie dobrze jako destynacja na weekend w górach jesienią. 

Beskidy – łagodne szlaki idealne na weekendową regenerację

Jeśli rozglądasz się za miejscem na jesień w górach z dziećmi, Beskidy to strzał w dziesiątkę. Składają się na nie łagodne góry i wzniesienia, którym podołają nawet maluchy. Choć największy szczyt tego łańcucha na terenie Polski mierzy 1725 m n.p.m. (Babia Góra), to wiele szczytów sięga ok. 1000 m n.p.m. Twojej uwadze polecamy np. szlaki na:

• Baranią Górę (1220 m n.p.m.) – łagodna trasa o średniej długości z wieżą widokową na szczycie, z której widać spory kawałek Tatr. Po drodze można podziwiać spiętrzone kaskady Wisły, której źródło znajduje się w pobliżu, oraz rezerwat przyrody „Barania Góra” z unikalną florą i fauną;
• Magurkę Wilkowicką (909 m n.p.m.) – idealna trasa na jesień w górach z dziećmi. Rodzinny spacer można zakończyć chwilą odpoczynku i zjedzeniem czegoś pysznego w schronisku na szczycie;
• Szyndzielnię (1028 m n.p.m.) – można na nią wjechać kolejką gondolową z Bielska-Białej, aby oszczędzić sobie wysiłku i móc podziwiać widoki z całkiem innej perspektywy niż zwykle. Po wejściu lub wjechaniu na szczyt zregenerujesz siły w schronisku przed wyruszeniem w dalszą drogę, np. na sąsiedni Klimczok (1117 m n.p.m.).

Jeśli kochasz górski klimat, ale niekoniecznie chodzenie po górach, mogą Cię zainteresować pobliskie miejscowości, jak Wisła, Żywiec czy Szczyrk. To także dobre miejsce na wypoczynek w termach (np. w Bielsku-Białej), zasmakowanie w lokalnej kuchni (np. kwaśnica lub placki po zbójnicku) i zapoznanie się z miejscową kulturą (np. w skansenie w Ślemieniu lub Żywcu). 

Karkonosze – malownicze trasy i schroniska z pysznym jedzeniem

Karkonosze to świetny kierunek, jeśli chcesz wyjść w góry jesienią i zmierzyć się z nieco wyższymi szczytami. W takim przypadku kluczowym etapem wyjazdu powinno być wejście na Śnieżkę (1603 m n.p.m.), która o tej porze roku powinna być mniej zatłoczona niż zwykle. Zainteresowaniem turystów cieszą się również Wodospad Kamieńczyka i Szklarki, ciekawe formacje skalne (np. Śnieżne Kotły, Pielgrzymy i Słonecznik) oraz schroniska, których nazw nie trzeba nikomu przedstawiać (np. Samotnia, Szrenica i Strzecha Akademicka).

Odwiedzając ten region, warto też zanurzyć się w lokalnej historii i kulturze, które są bardzo barwne. Dzieci mogą zainteresować legendy i baśnie (np. o Liczyrzepie), a dorosłych – muzeum mineralogiczne w Szklarskiej Porębie czy znane huty szkła organizujące pokazy i warsztaty dla turystów. Karkonosze są również dobrym punktem do wypraw za czeską granicę. 

Bieszczady – dzika przyroda w jesiennych barwach dla koneserów spokoju

Poszukiwaczy spokoju i możliwości nawiązania więzi z naturą bez tłumów powinny zainteresować Bieszczady jako kierunek na weekend w górach jesienią. To idealny czas na trekking przez połoniny, które w tym okresie przybierają złocistą, pomarańczowo-czerwoną barwę. Najbardziej znane miejsca, które warto odwiedzić, to Połonina Wetlińska, Caryńska i Tarnica. Dzikiej przyrody doświadczysz także pod postacią rykowiska jeleni, na które okres przypada właśnie jesienią.

W okolicy tego pasma górskiego czuć kulturę Kresów oraz bardziej współczesną – ukraińską i słowacką. To wszystko składa się na piękny miszmasz w kontekście zabytków, kulinariów czy wciąż żywych opowieści z dawnych lat. Efekt? Trudno się nudzić niezależnie od tego, w jakim celu przybywasz w te regiony.

Bieszczady powinny przypaść do gustu również miłośnikom astrofotografii. To właśnie ta część kraju uchodzi za najmniej zanieczyszczoną światłem, a dzięki temu idealną do obserwacji Drogi Mlecznej i barwnych mgławic. Na miejscu znajdziesz nawet warsztaty, które wprowadzą Cię w ten temat.

Jesień w górach to nie tylko spacery i podziwianie piękna przyrody z aparatem w ręku. Do dyspozycji jest znacznie więcej aktywności wykorzystujących zarówno samo ukształtowanie terenu i klimat, jak i infrastrukturę dostępną dla turystów na miejscu. 

Aktywny weekend w górach jesienią – propozycje tras i aktywności

Jeśli masz dobrą kondycję i lubisz pokonywać trudniejsze trasy, nie będziesz się nudzić w polskich górach. Doświadczonym osobom polecamy w szczególności:

• Orlą Perć, Rysy, Świnicę i Czerwone Wierchy w Tatrach Wysokich,
• Śnieżkę i Wielką Sowę w Sudetach,
• Babią Górę w Beskidzie Żywieckim,
• trasę graniową w Tatrach Zachodnich (przez Wołowiec – Jarząbczy – Starorobociański Wierch),
• Mięguszowiecką Przełęcz pod Chłopkiem w Tatrach, na granicy polsko-słowackiej.

Sprawność fizyczna przyda Ci się również, jeśli planujesz inne aktywności będące sprawdzianem dla własnych umiejętności. W Tatrach i Jurze Krakowsko-Częstochowskiej znajdziesz wiele miejsc nadających się do wspinaczki skałkowej. Dunajec (Pieniny) i San (Bieszczady) są znane z pięknych tras kajakarskich i raftingowych – dla mniej i bardziej doświadczonych osób. Wszędzie bez wyjątku panują też idealne warunki do biegów narciarskich, paralotniarstwa, a także kolarstwa i biegów górskich.

Jesień w górach z dziećmi – łatwe szlaki i dodatkowe atrakcje

Czy jesień z dziećmi w górach to dobry pomysł? Jak najbardziej – i bez względu na ich wiek. W wielu miejscach podejścia są na tyle łagodne i bezproblemowe, że da się spokojnie przejechać wózkiem albo wnieść maluchy w nosidle bez większych trudności. Dzielne starszaki poradzą sobie z kolei na własnych nogach.

Rodzicom z dziećmi w wieku „wózkowym” polecamy w szczególności Ustroń z kolejką linową na Wielką Czantorię oraz Parkiem Leśnym Równica, a także Wisłę z krótkimi szlakami spacerowymi i licznymi atrakcjami dla maluchów. Przedszkolaki i uczniowie pierwszych klas szkoły podstawowej mogą się świetne bawić w Bieszczadach, np. w okolicy Wetliny i Cisnej. Nie tylko wyszaleją się na długich, choć łagodnych szlakach, ale też przejadą się zabytkową kolejką leśną w Cisnej czy zobaczą żywe żubry w zagrodzie pokazowej w Mucznem. Taka jesień z dziećmi w górach na długo zapadnie w pamięci małych turystów.

Sprawdź również: Wakacje z dziećmi – o czym warto pamiętać przed wyjazdem?

Spokojna jesień w górach dla seniorów – trasy spacerowe, uzdrowiska i kolejki linowe

Wspinaczka na Rysy czy choćby na Śnieżkę przekracza Twoje fizyczne możliwości? Spokojnie! Polskie góry mają wiele do zaoferowania także tym, którzy nie mają formy lub oszczędzają się z powodów zdrowotnych czy jeszcze innych. Bez problemu zaplanujesz zatem obfitującą w atrakcje jesień w górach dla seniorów czy osób z trudnościami w samodzielnym poruszaniu się, w tym proste, niewymagające dużo wysiłku trasy bez stromych podejść – w sam raz na niespieszny spacer połączony z uważną obserwacją przyrody. 

Jeśli właśnie tego oczekujesz, sprawdź trasy wiodące na:

• Dolinę Chochołowską i Morskie Oko na Podhalu, na których radzą sobie nawet rowerzyści i rodziny z wózkami, a dodatkowo do dyspozycji są meleksy,
• ścieżkę pod Reglami w Karpaczu, z której rozciągają się malownicze widoki na masyw Śnieżki,
• ścieżkę przyrodniczą w Mucznem, na którą składają się drewniane kładki prowadzące przez bieszczadzkie lasy i łąki,
• Wodospad Szklarki w Szklarskiej Porębie po utwardzonej ścieżce z barierkami i poręczami.

Wiele przeszkód fizycznych można też pokonać, decydując się na wjazd kolejką linową. Te najbardziej znane prowadzą m.in. na Kasprowy Wierch w Zakopanem, Palenicę w Szczawnicy, Czantorię w Ustroniu czy Szrenicę w Szklarskiej Porębie. 

Jesień w górach dla seniorów to także doskonała okazja do odwiedzenia licznych uzdrowisk, których nie brakuje w górskich rejonach. Polanica-Zdrój i Lądek-Zdrój (Sudety), Muszyna i Ustroń (Beskidy), Szczawnica (Pieniny), Rymanów-Zdrój i Iwonicz-Zdrój (Bieszczady) – to tylko miejsc, w których odpoczniesz i skorzystasz z leczniczych zabiegów jednocześnie.

Polskie góry są piękne i zapewniają wiele atrakcji poza samym trekkingiem czy spacerowaniem, jednak potrafią dać się we znaki nieprzygotowanym turystom. Jeśli chcesz podziwiać piękne krajobrazy i korzystać z miejscowych rozrywek, zamiast martwić się o własne zdrowie i bezpieczeństwo, zastosuj się do poniższych wskazówek.

Zmienna pogoda – jak ubrać się na jesienny trekking?

Pogoda w górach zmienia się jak w kalejdoskopie, więc warto być przygotowanym na różne sytuacje. Dotyczy to zwłaszcza jesieni, kiedy to oprócz słonecznych i deszczowych dni trafiają się także takie z pierwszym śniegiem czy marznącą mżawką. 

Z tego powodu zaleca się ubieranie „na cebulkę”, czyli warstwowo. Zacznij od bielizny termicznej i lekkiej koszulki, a na wierzch narzuć jakąś bluzę i kurtkę wodo- i wiatroodporną. Jeśli trafisz na niepogodę, taki ubiór zapewni Ci komfort termiczny nawet w wyższych partiach gór. Łatwo jednak ściągniesz wierzchnie warstwy, gdy zza chmur wyjdzie słońce.

Niezależnie od pogody kluczowy jest wybór odpowiedniego obuwia. Klapki czy sandałki zostaw w domu, nawet jeśli pogoda sprzyja ich noszeniu. Na łatwych trasach spacerowych lepszym wyborem okażą się solidne buty sportowe z amortyzacją, które poradzą sobie nawet na bardziej wyboistych szlakach. Na trudne trasy wybierz natomiast wysokie buty trekkingowe, które dobrze stabilizują kostkę, a przy tym mają antypoślizgową podeszwę. 

Co spakować do plecaka oprócz termosu z herbatą?

Nawet jeśli planujesz odpoczynek w schronisku, spakuj do plecaka podstawowy prowiant i zapas wody (co najmniej 1–2 l na osobę). Nigdy nie wiadomo, czy coś nie zatrzyma Cię na trasie lub nie zmusi do jej zmiany, co może pozbawić Cię możliwości zjedzenia posiłku na miejscu czy napełnienia butelek. 

Do plecaka spakuj także:

• miniapteczkę, 
• papierową mapę i kompas,
• telefon z ładowarką i powerbankiem,
• latarkę.

Bezpieczeństwo na szlaku – planowanie trasy i sprawdzanie prognoz

Twoje poczucie bezpieczeństwa zwiększy dobre przygotowanie do wyjścia w góry. Chociaż spontaniczne wypady mają swój urok, zaleca się wcześniejsze sprawdzenie tras i ustalanie ich w oparciu o własne możliwości. Lepiej stracić szansę na zobaczenie wyjątkowo pięknych krajobrazów, niż utknąć w miejscu, z którego nie będziesz w stanie wrócić na własną rękę.

Warto też sprawdzać prognozy pogody przed wyjściem w góry i mieć pod ręką kontakt do służb ratunkowych GOPR-u – 601 100 300 oraz 985. Jeśli zajdzie taka potrzeba, nie wahaj się dzwonić po pomoc. 

Wypadki w górach zdarzają się częściej niż myślisz. Statystyki GOPR-u i TOPR-u wskazują, że w 2023 roku służby te interweniowały odpowiednio 903 i 893 razy, w tym z udziałem wysoce wykwalifikowanej kadry, psów ratowniczych i śmigłowców. Niejednokrotnie o ich pomoc prosili nie tylko przygodni turyści, ale też wytrawni wspinacze, których zaskoczyły gwałtownie pogarszające się warunki czy po prostu brak siły.

Nie jesteś w stanie przewidzieć wszystkich sytuacji, które mogą przydarzyć Ci się w górach, a tym samym ich uniknąć. Możesz jednak zadbać o własne poczucie bezpieczeństwa w inny sposób, kupując ubezpieczenie turystyczne. 

W LINK4 podstawowy zakres ubezpieczenia obejmuje koszty leczenia w razie nieszczęśliwego wypadku i pomoc Assistance. Dzięki temu,  jeśli publiczna służba zdrowia okaże się niewystarczająca, ubezpieczyciel pokryje wydatki związane z prywatnymi wizytami lekarskimi czy transportem medycznym.

Podczas krajowej podróży przyda Ci się również ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków od LINK4. Mając je, otrzymasz odszkodowanie za konkretny stopień uszczerbku na zdrowiu, do którego doszło na skutek nieszczęśliwego wypadku w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej. 

Odszkodowanie z tego ubezpieczenia możesz przeznaczyć na dowolny cel, np.:

• na rehabilitację,
• pokrycie bieżących kosztów życia – jeśli nieszczęśliwy wypadek uniemożliwi Ci pracę zarobkową. 

Dodatkowo, LINK4 pokryje koszty zakupu przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych w kwocie nieprzekraczającej 10% sumy ubezpieczenia.

Dlaczego warto się ubezpieczyć nawet na krótki, krajowy wyjazd?

W Polsce nie zapłacisz ani za akcję poszukiwawczo-ratunkową w górach, ani za późniejsze leczenie w szpitalu. 

Przeczytaj też: Ubezpieczenie w słowackie góry – jak ubezpieczyć się na wspinaczkę wysokogórską?

Spędzenie jesieni w górach to świetny pomysł niezależnie od wieku, kondycji fizycznej i definicji dobrej zabawy. Trzeba tylko pamiętać o tym, że jest to dość trudny teren, a do tego pogoda w górzystych regionach bywa nieprzewidywalna – zatem do takiego wyjazdu trzeba się odpowiednio przygotować.

Wybór właściwej odzieży i butów oraz spakowanie plecaka to tylko początek. Nie zapomnij również o zaplanowaniu trasy, spisaniu numerów alarmowych działających w górach oraz zakupie ubezpieczenia turystycznego. W LINK4 zrobisz to na trzy sposoby: w kalkulatorze online, na infolinii (tel. 22 444 44 79) lub u agenta współpracującego z LINK4.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Które polskie góry są najbezpieczniejsze na jesienny wyjazd z małymi dziećmi?

Beskidy to doskonały wybór na jesień w górach z dziećmi. Znajdziesz tu wiele niskich szczytów o łagodnym podejściu, z których pokonaniem poradzą sobie zarówno maluchy na własnych nogach, jak i dzielni rodzice niosący swoje pociechy w nosidłach na plecach. Na niższe wzniesienia da się nawet wjechać wózkiem, choć warto sprawdzić konkretne trasy przed wyruszeniem, aby mieć pewność, że jest to możliwe.

Jakie obuwie jest najlepsze na jesienne, górskie wędrówki?

Jesienią temperatury spadają i coraz częściej można spotkać się w górach z deszczem, a w wysokich partiach nawet śniegiem. Z tego powodu dobrym wyborem będą buty z wysoką, wodoodporną cholewką i antypoślizgową podeszwą. Konkretny typ warto dobrać do aktywności, jakim zamierzasz oddawać się na miejscu.

Czy akcje ratunkowe GOPR i TOPR w Polsce są płatne?

Nie, w Polsce wszystkie akcje ratunkowe i poszukiwawcze w górach są całkowicie bezpłatne. Zachowaj jednak ostrożność na pasmach górskich, przez które przebiega granica kraju – w Czechach i na Słowacji zapłacisz za pomoc lokalnych służb, a stawki bywają dość wysokie. 

O której godzinie najlepiej wyruszać na szlak jesienią?

Jesień w górach jest piękna, ale trzeba pamiętać o tym, że każdy kolejny dzień jest coraz krótszy. Pozostawanie na szlaku po zmroku jest niebezpieczne nawet dla doświadczonych turystów, więc warto rozpocząć trekking jak najszybciej rano i wrócić, zanim się ściemni.

Źródła:

1. https://topr.pl/statystyka/
2. https://www.gopr-podhale.pl/aktualnosci/najnowsze-od-2017-do-teraz/podsumowanie-2023-roku