Filtr GPF – jak działa i w jaki sposób o niego dbać?

Samochody są istotnym składnikiem ludzkiego wkładu w zmianę klimatu. Z tego powodu od wielu lat agencje rządowe na całym świecie, za pomocą odpowiednich regulacji wpływają na producentów pojazdów, aby wielkość tego składnika ograniczyć. W Europie jest to realizowane za pomocą norm EURO regulujących wymagania dotyczące emisji spalin samochodów. 

Dzięki kolejnym iteracjom tych regulacji producenci samochodów zmuszani są do modyfikacji silników w celu uzyskania lepszej wydajności oraz poprawy jakości wydalanych przez nie spalin. Regulacje te nie narzucają konkretnych rozwiązań, ale określają dopuszczalną w spalinach ilość tlenków azotu, węglowodorów, tlenków węgla oraz cząstek stałych.

I tak na przykład wprowadzenie norm EURO1 spowodowało pojawienie się w 1993 roku katalizatorów, EURO5 wymusiło stosowanie filtrów DPF w samochodach napędzanych olejem napędowym, a EURO6 – obecnie funkcjonująca regulacja – praktycznie wymusza, aby każdy, nowy i napędzany benzyną samochód po 2019 roku był wyposażony w filtr cząstek stałych GPF.

Łatwo zauważyć podobieństwo między skrótami DPF i GPF. Nie jest to przypadek – są to bardzo podobne do siebie elementy, pełnią tę samą funkcję. Jedyna różnica to paliwo, z którego powstają oczyszczane przez nie spaliny: DPF – Diesel Particulate Filter – stosuje się w silnikach wysokoprężnych, natomiast GPF – Gasoline Particulate Filter – w silnikach benzynowych.

Dowiedz się więcej: DPF – co to jest, jak działa i jak o niego dbać? 

Producenci samochodów cały czas zmuszeni są balansować pomiędzy wydajnością, wytrzymałością silników i ekologią. Regulacje EURO nakazują, by samochody były coraz bardziej wydajne. Oznacza to, że z silnika o małej pojemności trzeba wygenerować większą moc, co pozwala zmniejszyć ilość spalanego paliwa, a więc także mniejszą ilość spalin. 

Żeby tę moc uzyskać, mieszanka paliwa i powietrza w cylindrach musi mieć coraz większe ciśnienie – na skutek zastosowania na przykład turbosprężarki. To jednak oznacza większą temperaturę pracy silnika, co z kolei prowadzi do szybszego zużycia lub wręcz awarii silnika. 

Obniżyć temperaturę spalania w silniku benzynowym można na dwa sposoby: zmniejszając ciśnienie bądź zwiększając ilość paliwa w mieszance paliwowo-powietrznej. Zmniejszenie ciśnienia zmniejszy wydajność silnika, a wzbogacenie mieszanki paliwem prowadzi do niepełnego jego spalania i powstawania sadzy – czyli właśnie cząstek stałych, których ilość w spalinach jest ograniczona przez tę samą regulację EURO. I tutaj właśnie pojawia się filtr GPF, umożliwiając zastosowanie tego ostatniego rozwiązania.

Zanim przejdziemy do rozpoznawania usterek, warto wyjaśnić, na czym one polegają. Filtr cząstek stałych GPF jest elementem układu wydechowego w kształcie dużej puszki, wewnątrz której znajdziemy „sito”. Jest ono utworzone z wąskich, porowatych rurek, przez które przepychane są spaliny. Sadza pozostaje na ściankach tych rurek, a reszta gazów wypychana jest dalej.

W jaki sposób można uszkodzić filtr GPF? Będzie to zawsze związanie z zatkaniem filtra sadzą na skutek użytkowania lub z powodu jego fizycznego uszkodzenia, np. w wyniku uderzenia podwoziem w krawężnik. Może to skończyć się pokruszoną strukturą wewnątrz filtra i jego kawałkami ograniczającymi przepływ spalin. 

Niezależnie od powodu zatkania filtra skutek jest ten sam – silnik nie jest w stanie pozbywać się płynnie spalin poprzez układ wydechowy. To kończy się utratą mocy, utrudnionym wchodzeniem silnika na wyższe obroty, a ostatecznie kontrolką wskazującą na problemy z filtrem.

Sprawdź również: Wymiana filtra oleju. Instrukcja krok po kroku

Zapchany sadzą filtr można naprawić na trzy sposoby: po prostu jeżdżąc, czyszcząc go mechanicznie lub wymieniając. 

Zacznijmy od sposobu pierwszego, który jesteśmy w stanie zrealizować samodzielnie. Sadza jest efektem niepełnego spalenia paliwa. Można się jej pozbyć, dokańczając ten proces. Z dużym prawdopodobieństwem komputer w samochodzie będzie kontrolował sytuację w filtrze i gdy będzie to wymagane – dostosuje mieszankę dostarczaną do silnika w taki sposób, aby spróbować filtr oczyścić. Tymczasowo zmniejszy ilość paliwa dostarczanego do cylindrów, dzięki czemu spaliny będą miały więcej tlenu oraz wyższą temperaturę, a to oznacza, że sadza się dopali i w postaci CO2 opuści filtr. Oczywiście skutkuje to lekkim obniżeniem mocy w trakcie czyszczenia, ale przy normalnej jeździe ta chwilowa zmiana będzie praktycznie nieodczuwalna. 

Możesz też „ręcznie” wspomóc oczyszczanie – wystarczy raz na jakiś czas wybrać się na półgodzinną wycieczkę samochodem i utrzymywać wyższe obroty – jest to rozwiązanie znane pewnie posiadaczom samochodów z silnikiem wysokoprężnym.

W sytuacji, gdy powyższe rozwiązania nie pomagają lub filtr został uszkodzony mechanicznie, zostaje wizyta w serwisie. Czyszczenie z sadzy to wydatek rzędu kilkuset złotych. Wymiana filtra jest już niestety dużo droższa – jest to kilka tysięcy złotych, zależnie od marki Twojego samochodu.

Jak już wspomnieliśmy, istnieje wiele podobieństw między filtrem DPF i GPF, ale warto w tym momencie zauważyć, że występują jednak poważne różnice między samymi silnikami. Najważniejszą z nich, w tym kontekście, jest temperatura spalin – w wypadku diesla będzie to około 400 st. C, a dla benzyny ta wartość to 550-700 st. C. 

Oznacza to, że tak jak regularne wypalanie DPF – czy to inicjowane przez komputer, czy też „ręczne” – jest konieczne, tak dla GPF częściowo dzieje się to automatycznie w czasie zwykłej, codziennej jazdy. W połączeniu z bardziej zaawansowanymi komputerami w nowych samochodach, które na bieżąco kontrolują funkcjonowanie układu wydechowego, mało prawdopodobne jest, aby zaistniała konieczność „ręcznego” wypalania sadzy z filtra. Jeżeli więc w czasie jazdy nie zauważasz wyraźnych oznak wspomnianych wyżej, to prawdopodobnie Twój samochód świetnie sobie radzi z utrzymaniem filtra w pożądanym stanie.

Podsumowując – największym zagrożeniem dla filtra GPF jest jego gwałtowne spotkanie z krawężnikiem lub koleiną. W takiej sytuacji dalsza jazda nie jest zalecana, a wręcz może nie być możliwa. 

Sprawdź także: OC Kia Sportage, ubezpieczenie komunikacyjne Zgierz

Jeżeli chcesz czuć się bezpiecznie na drodze kup ubezpieczenie samochodowe – nie tylko obowiązkowe OC, ale również dodatkowe AC. Jeśli chcesz dowiedzieć się, ile wyniesie Cię składka, skorzystaj z Kalkulatora LINK4, gdzie wygodnie obliczysz jej wysokość. Polisę kupisz nie tylko online – możesz również porozmawiać bezpośrednio z konsultantami pod numerem 22 444 44 44 lub osobiście spotkać się z agentem współpracującym z LINK4. Wybór należy do Ciebie. Odwiedź naszą stronę i dowiedz się więcej na temat naszych kompleksowych ubezpieczeń.

Ubezpieczenie Autocasco dostępne w LINK4 tylko w pakiecie z OC. Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl